Mięso, Turrón i pasterz świecący tyłkiem – Wigilia w Hiszpanii

Szopka Bożo Narodzeniowa w Madrycie 2018

Jak mało wiemy o Świętach Bożego Narodzenia na Półwyspie Iberyjskim? Przekonajmy się jak wygląda Wigilia w Hiszpanii i dlaczego tak daleko jej do naszych tradycyjnych potraw i zwyczajów? Sprawdzam jak obchodzą Święta Hiszpanie.

Olbrzymie różnice na Wigilię

24 grudnia, o ile to nie weekend, Hiszpanie podobnie jak Polacy idą normalnie do pracy. Prawdą jest jednak, że większość bierze dzień urlopu, aby dotrzeć do odległej miejscowości, gdzie zaplanowane jest rodzinne spotkanie. Rodzina jest dla Hiszpanów najważniejsza, dlatego często kolacje wigilijne odbywają się w mniejszych miejscowościach, gdzie w większym domu spotyka się dosłownie cała rodzina. W Polsce wiele rodzin kultywuje cało-rodzinne zjazdy, więc to nas akurat nie dziwi.

Zamiast Choinki

Wydawać by się mogło, że choinka jest popularna na całym świecie i każda rodzina (o ile nie zrobiła tego wcześniej), stroi ją w Wigilię. Hiszpanie uznają choinkę za symbol Świąt, ale czy to przez szacunek do małej ilości drzew w ich kraju, czy po prostu z powodu tradycji, niewielu decyduje się na jej kupno. Przystrojone drzewko można spotkać u rodzin, gdzie zetknęły się różne kultury lub po prostu żyjących tu imigrantów takich jak my sami.

Figurki do szopki bożonarodzeniowej
Figurki do szopki bożonarodzeniowej

Trudno dostać choinki większe niż 1,5 metra i większość nie jest cięta! Świerki kupujemy w doniczkach z przykazaną od sprzedawcy informacją, żeby po Świętach posadzić je w ogrodzie, żeby jeszcze długo nam służyły. Czy to nie wspaniałe?

Na stoiskach z choinkami zakupimy też gałęzie świerka, jemiołę i ostrokrzew do ozdobienia domów i samodzielnego przygotowania stroików.

Nie ma choinek, więc nie ma też wymyślnych kolekcji bombek. Ale, ale…!!! Mamy kolekcję inną, kolekcję figurek do domowej Bożonarodzeniowej Szopki. Zgodnie z tradycją zamiast drzewka, w hiszpańskim domku wystawia się i stroi szopkę z małym Jezusem, Maryją i Józefem. Istnieją całoroczne sklepy, gdzie zakupimy figurki, nie tylko postaci, ale też zwierząt, przedmiotów codziennego użytku i elementów otoczenia. Odwzorować można całe Betlejem, o ile tylko właśnie o tym pragniemy. Zaawansowane projekty szopek wykorzystują ruchome postacie np. piorące czy trzepiące dywany kobiety lub garncarza czy stolarza przy pracy.

Zamiast Pierwszej Gwiazdki

Tradycja nakazuje udać się do zastawionego stołu w momencie pojawienia się pierwszej gwiazdy na niebie. Hiszpanie, biesiadę zaczynają około godziny 22:00. Nie jest to podyktowane pierwszym widocznym ciałem niebieskim na niebie, tylko normalną godziną zasiadanie do kolacji na co dzień.

Ciekawostka!!! Ustalenie obecnego czasu istnieje od II Wojny Światowej i chęci dostosowania się generała Francisco Franco do czasu w pozostałej części faszystowskiej Europy.

Czas na zegarach mamy ten sam, choć położenie geograficzne wskazywałby inaczej. W Polsce zimą ciemno robi się o 16:00, w Hiszpanii o 18:00. Nie jest to więc powód tak późnej kolacji wigilijnej. Pamiętajmy jednak, że my zazwyczaj o 16:00 kończymy pracę. W Hiszpanii często i gęsto pracuje się do 18:00 czy 20:00 w zależności od długości sjesty w ciągu dnia.

Ustaliliśmy więc, że idealny start to 22:00. Dzięki temu wszyscy zdążą dotrzeć na czas, a biesiada będzie trwała do białego rana. Z przerwą na Pasterkę oczywiście. Nikt przecież nie będzie specjalnie wstawał przed północą, albo zmuszał się do niezaśnięcia jak w Polsce.

Zamiast Postu

Hiszpańska szynka Jamón i bogaty wybór serów
Hiszpańska szynka Jamón i bogaty wybór serów
Photo by Marko Kudjerski

Obowiązek poszczenia w Wigilię został dawno zniesiony. Wiecie? Mimo to, nie wyobrażamy sobie kolacji wigilijnej pełnej mięsiwa, a nasi duchowni żywo popierają polską tradycję postnej kolacji.

Z postem w Hiszpanii nigdy nie mieli problemów. Wigilia na Półwyspie jest bardzo mięsna. Już jako startery na stół trafia słynna hiszpańska szynka Jamón w towarzystwie twardych długo dojrzewających serów krowich i owczych.

Zamiast barszczu czy grzybowej

Kolację rozpoczyna ciepła zupa, w Polsce w zależności od regionu barszcz, grzybowa, a nawet żurek, w Hiszpanii mamy po prostu rosół. Choć nie zawsze na drobiu, czasem jest rybny, a w Madrycie na przykład zastąpiony zupa migdałową.

Żołądek rozgrzany, gotowy na kolejne przysmaki.

Zamiast śledzika, sałatek i suszu

Śledziki w różnych zalewach, sałatka jarzynowa i wszystko popijane pysznym, w smaku wędzonym, kompotem z suszu.

Na hiszpańskim stole zamiast śledzika nie może zabraknąć krewetek w różnych postaciach i sosach. Do tego przekąski z homara, kalmarów, kraba i wszystkich rodzajów małż, ostryg i muli jakie udało się dostać na targu przed świętami.

Suszu oczywiście nikt tu nie zna, za to popijają wszystko cavą (nie mylić z kawą!), czyli winem musującym, a raczej katalońskim odpowiednikiem szampana.

Zamiast karpia i pierogów

Zamiast wprowadzonego w PRLu świątecznego karpia i naszych najwspanialszych polskich przysmaków, czyli pierogów ruskich i tych z kapustą i grzybami mamy pieczeń. Nie jest to jednak byle jaka pieczeń, a raczej prosię upieczone w całości. Taki zwierzak, czasami zastępowany przez pieczonego indyka, trafia na stół wigilijny ku uciesze rodziny do podziału.

Poniżej film o Najstarszej na Świecie Restauracji „Casa Botin, która mieści się w Madrycie i jej specjalnością jest właśnie pieczony prosiaczek.

Jakim wiec cudem Wigilia w Hiszpanii ma być postna, jeśli głównym daniem jest pieczony prosiak?

No i najważniejsze, żaden Hiszpan nie słyszał, że na stole wigilijnym ma być tylko 12 potraw. 12 to zdecydowanie za mało!

Zamiast opłatka, makowca i pierników

Po wystawnym obiedzie czas na słodkości. Nie przez przypadek w tytule mamy opłatek, bo to właśnie w tej chwili Hiszpanie się będą dzielić, ale turrónem, nie opłatkiem. 

Turrón
Turrón – Photo by Lablascovegmenu

Turrón to rodzaj hiszpańskiego nugatu. Twardy z całymi migdałami, albo ciągnący się, z utartych migdałów i innych orzechów. Wielkości tabliczki czekolady, z jednej lub z obu stron przykryty opłatkiem. Podaje się go już pociętego na kosteczki.

Turrón na stół trafia z innymi ciastami z kremem i z ciasta francuskiego, w tym może pojawić się też Tarta de queso, czyli coś podobnego do naszego sernika.

Hiszpanie mają jeszcze jedno ciasto świąteczne, ale tego nie jedzą w Wigilię, tylko…

Zamiast prezentów, Świętego Mikołaja i rózgi

6 stycznia, kiedy do dzieci trafiają prezenty przyniesione przez Trzech Króli. Święty Mikołaj jest uznawany podobnie jak Choinka za symbol Świat Bożego Narodzenia, ale ani 24, ani 25  grudnia (jak w USA), dzieci prezentów nie dostają.

Hiszpańskie ciasto Roscón de Reyes.

Wspomniane ciasto drożdżowe Roscón de Reyes Magos jest w formie dużego bajgla, przedzielonego na pół w celu wypełnienia kremem (według uznania piekarza), ozdobionego migdałami i kandyzowanymi owocami. Ciasto zwieńczone jest koroną, ponieważ ukrywa w sobie dwie niespodzianki. Ten kto trafi na ziarno fasoli, płaci za ciasto w kolejnym roku, a znalazca figurki lub pieniążka zostaje królem święta. Zwycięzca zakłada koronę i będzie miał szczęście do końca roku.

Święto Trzech Króli, to czas prezentów dla dzieci. Te niegrzeczne zamiast naszej rózgi dostają węgiel, w postaci cukierków Carbón de Reyes. Przyznajcie, że to znacznie łagodniejsza wersja kary.

Wydarzenia towarzyszące Bożemu Narodzeniu

Halloween i Wszystkich Świętych minęło? Podobnie jak w Polsce dekoracje i asortyment świąteczny pojawia się w sklepowych witrynach już od listopada. Kulminacyjny czas zaczyna się dopiero w pierwszy weekend po Mikołajkach. Główne ulice przystrajane są światełkami, na rynkach stają świetliste wysokie stożki imitujące choinki. W większych miastach zaczynają się jarmarki świąteczne (na wzór niemieckich), pełne dekoracji i figurek do domowych szopek bożonarodzeniowych, jak ale też świątecznych smakołyków. Każde miasto i miasteczko dba o wystawienie swojej oficjalnej szopki bożonarodzeniowej. Spotkać je można także, podobnie jak w Polsce, w każdym kościele.

Czym jest Caganer?

Nie zdziwcie się spotykając kucającą figurkę pasterza z opuszczonymi spodniami, wypiętym tyłkiem i efektem produkcji jego organizmu.

Caganer
Caganer – Photo by lamoix

Choć jest to typowe głównie dla Katalonii, to na jarmarku na pewno dostaniemy takiego caganera. Stawia się go w kącie szopki co ma przynosić szczęście, a sama kupa zapowiada urodzaj i bogate zbiory w przyszłym roku. W końcu to naturalny nawóz.

Wśród młodych modny jest zakup caganera, który zamiast pastucha odwzorowuje fikcyjną postać z filmu, znanego polityka, a nawet papieża.

Dni wolne od pracy

Ten BOOM od Mikołajek wiąże się też z faktem, że Hiszpanie 6 i 8 grudnia mają dzień wolny od pracy. Kolejno z okazji Dnia Konstytucji (Dia de la Constitución) i Święta Niepokalanego Poczęcia NMP (Inmaculada Concepción). Nie zazdrośćcie im tak szybko. Boże Narodzenie (Las Navidades) to w Hiszpanii wolny tylko 25 grudnia.

Największa Loteria Świąteczna

El Gordo - Nadzwyczajna Świąteczna Loteria
El Gordo – Nadzwyczajna Świąteczna Loteria
Photo by 11870.com

Na koniec trzeba jeszcze wspomnieć o El Gordo, czyli hiszpańskiej Nadzwyczajnej Loterii Świątecznej (El Sorteo Extraordinario de Navidad), w której co roku bierze udział większość Hiszpanów. A większość to nie 60%, a raczej 90%! Losy na loterie pojawiają się już w lipcu, a wyniki ogłaszane są rok w rok 22 grudnia od 1812 roku skupiając przed telewizorami ogromne rzesze widzów.

Loteria „Grubas” uchodzi za największą loterię świata, pula wygranej co roku przekracza 2 miliardy euro, a samych wygranych jest ponad 1,5 tysiąca. 1 kupon kosztuje 200 €, ale składa się z 10 osobnych. Można zakupić kilka 1/10 kuponów z różnymi numerami po 20 € i znacząco powiększyć swoją szansę na wygraną 1/10 wygranej.

Wygrywa co 5 sprzedany kupon!

Może zainteresuje Cie też

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *